EKG kalbinizin elektriksel aktivitesini ölçen güvenli ve ağrısız bir testtir. Bu test kalp ritim bozuklukları, kalp krizi, kalp kası hastalıkları ve birçok kalp sorunu hakkında önemli bilgiler verir. EKG çekimi sadece birkaç dakika sürer ve herhangi bir hazırlık gerektirmez. Test sonuçları hemen değerlendirilebilir.
EKG Nedir?
EKG, elektrokardiyogram kelimesinin kısaltmasıdır ve kalbinizin elektriksel aktivitesini kaydeden bir testtir. Kalbiniz her atışında elektriksel sinyaller üretir ve bu sinyaller vücudunuzun yüzeyinden algılanabilir. EKG cihazı bu elektriksel aktiviteyi algılayarak kağıt üzerinde dalgalar şeklinde kaydeder.
Kalp kasınız kasılmak için elektriksel uyarıya ihtiyaç duyar. Bu elektriksel aktivite sinüs düğümü adı verilen doğal kalp pilinden başlar ve kalbin tamamına yayılır. EKG bu elektriksel dalgalanmaları yakalayarak kalbinizin nasıl çalıştığını gösterir.
EKG tamamen güvenli bir testtir çünkü vücudunuzdan sadece elektriksel sinyalleri alır, herhangi bir elektrik verilmez. Test sırasında hiçbir ağrı veya rahatsızlık hissetmezsiniz. Sonuçlar anında değerlendirilebilir ve tekrar tekrar uygulanabilir.
EKG Neden Çekilir?
EKG çekilme nedenleri arasında kalp ritim bozukluklarının tespit edilmesi, kalp krizi tanısı, kalp kası hastalıklarının değerlendirilmesi ve genel kalp sağlığının kontrolü bulunur. Göğüs ağrısı, çarpıntı, nefes darlığı ve bayılma gibi belirtiler EKG çekilmesini gerektirir. Ameliyat öncesi değerlendirmeler ve düzenli sağlık kontrolleri için de rutin olarak kullanılır.
- Belirti değerlendirmesi EKG’nin en yaygın kullanım alanıdır. Göğüs ağrısı yaşıyorsanız kalp krizi olup olmadığını anlamak için acil EKG çekilir. Kalp çarpıntısı hissediyorsanız ritim bozukluğunu tespit etmek için EKG gereklidir.
- Nefes darlığı ve yorgunluk şikayetleriniz varsa kalbinizin pompalama gücüyle ilgili sorun olup olmadığını değerlendirmek için EKG çekilir. Baş dönmesi veya bayılma atakları yaşıyorsanız kalp ritmi kontrol edilir.
- Rutin sağlık kontrolleri sırasında özellikle 40 yaş üzerinde kalp sağlığınızı değerlendirmek için EKG yapılır. Yüksek tansiyon, diyabet, yüksek kolesterol gibi risk faktörleriniz varsa düzenli EKG kontrolü gerekebilir.
- Ameliyat öncesi değerlendirme sırasında anestezi verme açısından kalp fonksiyonlarınızın güvenli olup olmadığını kontrol etmek için EKG çekilir.
- İlaç takibi bazı ilaçlar kalp ritmini etkileyebilir bu nedenle tedavi sırasında düzenli EKG kontrolü yapılır. Kemoterapötik ilaçlar gibi kalp kasına zarar verebilecek ilaçların takibinde kullanılır.
- Spor hekimliği uygulamalarında sporcu sağlığının değerlendirilmesinde EKG önemli rol oynar.
EKG Nasıl Çekilir?
EKG çekimi için özel bir hazırlık gerekmez ancak test sırasında sakin olmanız ve hareket etmemeniz önemlidir. Üst vücudunuzu çıkararak muayene masasına sırt üstü uzanırsınız. Teknisyen göğsünüze, kollarınıza ve bacaklarınıza elektrotlar yerleştirir. Test birkaç dakika sürer ve sonuçlar anında alınır.
- Test öncesi hazırlık oldukça basittir. Kafein içeren içeceklerden kaçınmanız önerilir çünkü kalp hızınızı artırabilir. Sigara içiyorsanız test öncesi birkaç saat içmemeniz daha iyi sonuç verir.
- Test sırasında teknisyen göğsünüze 6, kollarınıza 2, bacaklarınıza 2 olmak üzere toplam 10 elektrot yerleştirir. Bu elektrotlar yapışkan bantlarla sabitlenir ve hiçbir ağrı vermez.
- Elektrot yerleşimi standart pozisyonlardadır. V1-V6 elektrotları göğsünüze özel yerleşimle konur. Kol ve bacak elektrotları ise ekstremitelerinize yerleştirilir.
- Kayıt süreci 10-30 saniye sürer. Bu süre boyunca nefes almanız normal olabilir ancak konuşmamanız ve hareket etmemeniz önemlidir. Öksürmek veya hareket etmek sonuçları bozabilir.
- Test sonrası elektrotlar çıkarılır ve hemen günlük aktivitelerinize dönebilirsiniz. Herhangi bir yan etki veya kısıtlama yoktur.
Bazı durumlarda cildinizde hafif kızarıklık olabilir ancak bu kısa sürede geçer. Alerjik reaksiyonlar çok nadirdir.
EKG Türleri Nelerdir?
EKG türleri test süresine ve uygulama şekline göre çeşitlilik gösterir. İstirahat EKG’si en yaygın türü olup birkaç dakika sürer. Efor EKG’si egzersiz sırasında, Holter EKG’si 24-48 saat boyunca kayıt yapar. Event monitör belirli belirtiler sırasında, implante edilebilir loop recorder ise uzun süreli takip için kullanılır. Her türün kendine özgü avantajları ve kullanım alanları vardır.
İstirahat EKG’si
İstirahat EKG’si en yaygın kullanılan türdür. Hasta hareketsiz vaziyette iken birkaç dakika süreyle kayıt yapılır. Acil servislerde, polikliniklerde ve rutin kontrollerde kullanılır.
Bu test kalp ritmi, kalp hızı, kalp kasında hasar olup olmadığını ve elektriksel iletim sisteminin durumunu gösterir. Çoğu kalp problemi istirahat EKG’si ile tespit edilebilir.
Efor EKG’si (Stres Testi)
Efor EKG’si egzersiz yapmanız sırasında kalp aktivitenizi kaydeder. Koşu bandında veya bisiklet ergometresinde yapılır. Test sırasında kalp hızınız, tansiyonunuz ve EKG’niz sürekli izlenir.
Bu test koroner arter hastalığını, egzersizle ortaya çıkan aritmiyi ve kalp kapasitesini değerlendirmek için kullanılır. Göğüs ağrısının kalp kaynaklı olup olmadığını anlamada çok değerlidir.
Holter EKG’si
Holter EKG’si 24-48 saat boyunca kalp ritminizi sürekli kaydeder. Küçük bir cihaz vücudunuza takılır ve günlük aktivitelerinizi normal şekilde sürdürebilirsiniz.
Bu test aralıklı ortaya çıkan ritim bozukluklarını yakalar. Çarpıntı atakları, senkop epizotları veya belirsiz kalp belirtilerinin değerlendirilmesinde kullanılır.
Event Monitör
Event monitör belirtileriniz olduğunda aktive ettiğiniz taşınabilir bir cihazdır. Belirtiler başladığında butona basarak o anki kalp ritminizi kaydettirebilirsiniz.
Bu yöntem seyrek ortaya çıkan belirtilerin yakalanmasında etkilidir. Haftalarca taşıyabilir ve gerektiğinde kayıt yapabilirsiniz.
Implante Edilebilir Loop Recorder
Loop recorder derinize yerleştirilen küçük bir cihazdır. 2-3 yıl boyunca kalp ritminizi sürekli izler ve anormal durumları otomatik kaydeder.
Bu yöntem çok seyrek ortaya çıkan belirtilerin değerlendirilmesinde kullanılır. Senkop, çarpıntı veya belirsiz belirtilerin uzun süreli takibinde tercih edilir.
EKG ile Tanı Konulabilen Hastalıklar Nelerdir?
EKG ile tanı konulabilen hastalıklar arasında kalp ritim bozuklukları, kalp krizi, kalp kası hastalıkları ve elektrolit dengesizlikleri bulunur. Aritmi türleri, kalp krizi, kardiyomiyopati ve iletim blokları EKG’de karakteristik bulgular gösterir. EKG tanı için kritik bilgiler sağlar ancak klinik bulgularla birlikte değerlendirilmelidir.
- Kalp ritim bozuklukları EKG’nin en iyi tespit ettiği durumlardır. Atriyal fibrilasyon düzensiz kalp ritmi olarak, supraventriküler taşikardi hızlı kalp ritmi olarak, ventriküler taşikardi tehlikeli hızlı ritim olarak EKG’de görülür.
- Bradiaritmi olarak bilinen sinüs bradikardisi, kalp blokları gibi yavaş kalp ritmleri EKG’de net olarak saptanır. Bu durumlar kalp pili gereksinimi açısından değerlendirilir.
- Kalp krizi EKG’de karakteristik değişiklikler gösterir. ST elevasyonu akut kalp krizini, ST depresyonu iskemiyi, T dalga değişiklikleri kalp kası hasarını gösterir. Geçirilmiş kalp krizi de EKG’de Q dalgaları şeklinde izlenir.
- Kalp kası hastalıkları EKG’de farklı bulgularla kendini gösterir. Hipertrofik kardiyomiyopati kalp kasının kalınlaşması, dilatekardiyomiyopati kalp büyümesi EKG’de saptanabilir.
- Elektrolit bozuklukları özellikle potasyum ve kalsiyum dengesizlikleri EKG değişikliklerine neden olur. Hiperkalemi yüksek potasyum, hipokalemi düşük potasyum düzeyleri karakteristik bulgular verir.
- Perikardit kalp zarı iltihabı EKG’de yaygın ST elevasyonu şeklinde görülür.
- Pulmoner emboli akciğer damarı tıkanıklığı da EKG’de belirli bulgular verebilir.
EKG Sonuçları Nasıl Değerlendirilir?
EKG sonuçları, kalp ritminin düzeni, dalga şekilleri, anormalliklerin varlığı üzerinden değerlendirilir. Doktorlar, EKG grafiğindeki P, QRS ve T dalgalarını inceleyerek kalbin elektriksel aktivitesini analiz eder. Normal bir EKG, düzenli ritim ve standart dalga şekilleri gösterir, ancak anormallikler çeşitli kalp sorunlarına işaret edebilir.
Anormal sonuçlar, ritim bozuklukları, kalp kası hasarı veya elektrolit dengesizlikleri gibi durumları gösterebilir. Örneğin, QRS dalgasında anormallik kalp krizine, T dalgasında değişiklik ise elektrolit sorunlarına işaret edebilir. Doktorunuz, EKG sonuçlarını belirtileriniz, tıbbi geçmişiniz ve diğer testlerle birlikte değerlendirir. Bazı durumlarda, tek bir EKG yeterli olmayabilir ve ek izlem gerekebilir.
Referans: Electrocardiogram
