Anjiyo Nedir? Anjiyo Nasıl Yapılır?

Anjiyo, damarların iç yapısının görüntülenmesini sağlayan, genellikle kalp damarlarına (koroner arterlere) uygulanan bir görüntüleme yöntemidir. Anjiyo en sık kalp damar hastalıklarının tanısında kullanılsada, beyin, böbrek ve bacak damarları gibi diğer damar bölgelerine de yapılabilir. İşlem, özel bir röntgen cihazı ve damar içine verilen kontrast madde yardımıyla gerçekleştirilir. Günümüzde anjiyo çoğunlukla kasıktan veya el bileğinden (radial yoldan) girilerek yapılır ve kısa sürede tamamlanır.

Anjiyo nedir?

Anjiyo (Anjiyografi), damarların iç yüzeyini detaylı şekilde görüntüleyen tıbbi bir işlemdir. Damar içine kontrast madde verilerek damarların açıklığı, daralma veya tıkanıklık durumları net olarak görülebilir. Kalpte yapılanına koroner anjiyografi denir ve kalp damar hastalıklarının tanısında altın standart yöntemdir.

Anjiyo neden yapılır?

Koroner anjiyografi, kalp damarlarında tıkanıklık veya daralma olup olmadığını kesin olarak göstermek için yapılır. Göğüs ağrısı, nefes darlığı, efor kısıtlılığı veya şüpheli stres testi sonuçları gibi durumlarda tanı koymak için tercih edilir. Ayrıca kalp krizi geçiren hastalarda damarın açılması için yapılan müdahaleye (anjiyoplasti) de zemin hazırlar.

Anjiyo nasıl yapılır?

Anjiyo, genellikle lokal anestezi altında ve uyanık şekilde yapılır. Kasık atardamarından veya daha sık tercih edilen el bileği atardamarından (radial yol) damar içine çok ince bir kateter ilerletilir. Kateterden verilen kontrast madde sayesinde damarlar röntgen cihazında görüntülenir. İşlem süresi çoğu zaman 15–30 dakika arasında değişir.

Ek olarak, koroner anjiyografi sırasında damar yapısına göre gerekirse aynı seansta balon ve stent ile müdahale (anjiyoplasti) yapılabilir.

Anjiyo öncesi ve sonrası dikkat edilmesi gerekenler

Anjiyografi öncesi genellikle 6–8 saat aç kalınması önerilir. Kullanılan bazı ilaçların (örneğin kan sulandırıcılar) işlem öncesi durdurulup durdurulmayacağı mutlaka doktora sorulmalıdır. İşlem sonrası damarın giriş yerine baskı yapılır ve kanama riski kontrol edilir. El bileğinden yapılan anjiyoda hastalar çoğunlukla aynı gün taburcu olabilir.

Anjiyo ile damar tıkanıklığı nasıl anlaşılır?

Anjiyo sayesinde kalp damarlarının iç yüzeyi detaylı biçimde görüntülenir. Damarın yüzde kaç daraldığı, tıkanıklığın yeri ve uzunluğu net olarak ölçülür. Bu bilgiler tedavi planının belirlenmesinde çok önemlidir.

Anjiyo tedavi mi yoksa tanı yöntemi mi?

Anjiyo esas olarak bir tanı yöntemidir; damar hastalığını doğrudan gösterir. Ancak işlem sırasında ihtiyaç duyulursa aynı seansta balonla genişletme ve stent yerleştirme işlemleri (anjiyoplasti) de yapılabilir. Bu sayede tanı ve tedavi aynı oturumda tamamlanabilir.

Anjiyo kimlere yapılır?

Koroner anjiyo göğüs ağrısı, eforla nefes darlığı, pozitif efor testi, anormal EKG bulguları veya kalp krizi geçiren hastalara yapılır. Ayrıca koroner bypass adayı olan hastalarda damarların ayrıntılı haritasını çıkarmak için de kullanılır.

Diğer organ damarlarına da anjiyo yapılır mı?

Evet. Anjiyografi sadece kalp damarlarına değil, beyin damarları (serebral anjiyo), böbrek damarları (renal anjiyo), bacak damarları (periferik anjiyo) ve hatta akciğer damarlarına da yapılabilir. Tüm bu işlemler aynı temel prensibe dayanır. Damar içine kontrast madde vererek damar yapısını net görmek.

Anjiyo riskleri var mı?

Anjiyo, deneyimli merkezlerde ve uzman ellerde düşük riskli bir işlemdir. En sık görülen riskler giriş yerinde kanama veya morarma gibi lokal komplikasyonlardır. Daha ciddi riskler çok nadir olup, kalp krizi, ritim bozukluğu veya alerjik reaksiyon gibi durumlar olabilir. Tüm bu riskler işlem öncesi hasta ile paylaşılır.

Anjiyo (Anjiyografi) hakkında sık sorulan sorular

Anjiyo ne kadar sürer?

Çoğu zaman 15–30 dakika sürer; giriş yolu ve damar yapısına göre biraz daha uzun sürebilir.

Ağrılı bir işlem midir?

Anjiyo işlemi genellikle ağrısızdır. Giriş yerinde hafif yanma veya baskı hissi olabilir.

El bileğinden yapılan anjiyo daha mı güvenlidir?

El bileğinden (radial yol) yapılan anjiyo kanama riskini azaltır ve hastanın daha kısa sürede ayağa kalkmasına imkan tanır.

Anjiyo sonrası hastanede kalmak gerekir mi?

Genellikle aynı gün taburcu olunur; bazı hastalarda bir gece kalmak gerekebilir.

Anjiyo sırasında stent takılması zorunlu mu?

Hayır. Damar yapısına göre hekim karar verir; bazen sadece tanı yapılır, bazen balon ve stent uygulanır.

Anjiyo hangi durumlarda acil yapılır?

Kalp krizi (STEMI) veya ciddi göğüs ağrısı ile gelen hastalarda acil anjiyo yapılır.

Anjiyo riskli midir?

Ciddi risk çok nadirdir; en sık görülen komplikasyon giriş yerinde morarma ve küçük kanamalardır.

Anjiyo öncesi yemek yenir mi?

Genellikle 6–8 saatlik açlık gerekir; su içmek çoğu zaman serbesttir.

Anjiyo sonrası ne zaman normal hayata dönülür?

El bileğinden yapılanlarda genellikle aynı gün; kasıktan yapılanlarda 1 gün dinlenme önerilir.

Anjiyo ile tüm damar hastalıkları anlaşılır mı?

Koroner ve büyük damar hastalıkları net görülür. Küçük damar hastalığı her zaman tam olarak değerlendirilemeyebilir.

Prof. Dr. Olcay Özveren’den koroner anjiyografi ve kalp damar sağlığı hakkında detaylı bilgi ve kişisel değerlendirme için randevu alabilirsiniz.

Referans: Angiography