İlaç Salınımlı Balon (DEB – DCB) tedavisi, daralmış damarların tedavisinde kullanılan ve yüzeyine kaplı özel ilaç sayesinde damarın tekrar tıkanmasını önleyen bir anjiyo yöntemidir. Bu tedavide, özel bir balon kateterin yüzeyine kaplanmış ilaç, damarınızda biriken plağın içine salınarak hücre büyümesini durdurur ve yeniden daralmayı engeller. Bu yöntem, özellikle stent takılması uygun olmayan durumlarda veya mevcut stentinizin daralması durumunda etkili ve uzun süreli bir tedavi sunar. İlaç salınımlı balonlar, damarların tekrar tıkanma riskini önemli ölçüde azaltarak başarılı bir tedavi sağlar.
İlaç Salınımlı Balon Nedir?
İlaç Salınımlı Balon (Drug-Eluting Balloon – DEB), ince bir kateterin ucuna yerleştirilmiş, yüzeyi özel ilaç kaplı bir balondur. Bu ilaç, damar duvarında hücrelerin kontrolsüz çoğalmasını engelleyerek yeniden daralmayı önler. Balon damar içinde kısa süreli şişirilir, ilacın damar duvarına geçmesi sağlanır ve ardından çıkarılır.
Normal anjiyoplasti balonları, tıkalı bir damarı sadece fiziksel olarak genişletir. Ancak, bu işlemden sonra damar duvarındaki hücreler aşırı büyüyerek damarın tekrar daralmasına (restenoz) neden olabilir. İlaç salınımlıbalonlar, bu sorunu çözmek için tasarlanmıştır. Bu yöntem, hem kalp damarlarında (koroner arterler) hem de bacak damarlarında (periferik arterler) kullanılabilir. Özellikle stent takılmasının zor veya riskli olduğu durumlarda ön plana çıkar.
İlaç Salınımlı Balon Tedavisi Neden Yapılır?
İlaç salınımlı balon tedavisinin başlıca yapılma nedenleri şunlardır:
- Daha önce takılmış bir stentinizin içinde yeniden daralma oluştuğunda, bu bölgeyi açmak için ilaç salan balon tedavisi ideal bir yöntemdir.
- Çapı küçük olan ve stent yerleştirmenin zor olduğu damarlardaki tıkanıklıkların tedavisinde kullanılır. Stent yerine, sadece ilaç salarak damarın açık kalması hedeflenir.
- İki damarın birleşim noktasındaki tıkanıklıklarda stent takılması zor olabilir. Bu durumlarda ilaç salan balon, damar ayrımında etkili bir tedavi sunar.
- Çok uzun damar tıkanıklıklarında veya yeni bir stent takılması istenmediğinde, ilaç salan balonlar tek başına tedavi olarak kullanılabilir.
İlaç Salınımlı Balon Tedavisi Nasıl Yapılır?
İlaç salınımlı balon işlemi, standart anjiyo yöntemiyle benzer şekilde, anjiyografi laboratuvarında, genellikle lokal anestezi altında yapılan bir işlemdir. Öncelikle kasık veya bilekten damar yoluyla ince bir kateter kalbe veya hedef damara ilerletilir. Darlık bölgesine ulaşıldığında balon kısa süreli şişirilir. Bu esnada üzerindeki ilaç damar duvarına nüfuz eder. Balon daha sonra söndürülerek çıkarılır ve işlem tamamlanır. Damarınızın açıldığı ve kan akışının normale döndüğü, işlem sonunda anjiyografi görüntüleme yöntemiyle kontrol edilir. Genellikle işlem 30–60 dakika içinde biter ve hasta aynı gün veya ertesi gün taburcu olabilir.
İşlem Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?
İlaç salınımlı balon tedavisi, anjiyografi işlemlerine benzer bir şekilde, minimal invaziv bir yöntemdir. İlaç salınımlı balon tedavisi sonrası dikkat etmeniz gerekenler şunlardır:
- İşlem sonrası 4-6 saat boyunca yatak istirahati önerilir. Bu, kateterin girdiği bölgedeki kanama riskini azaltmak için önemlidir.
- Doktorun size önerdiği ilaçları, özellikle kan sulandırıcıları düzenli olarak kullanmanız gerekir. Bu ilaçlar, pıhtı oluşumunu önlemek için hayati öneme sahiptir.
- İşlem sonrası kontrollerinize mutlaka gitmelisiniz. Bu muayenelerde, damarınızın durumu ve genel sağlık durumunuz değerlendirilir.
- İşlem bölgesinde hafif ağrı, morluk veya şişlik normaldir ancak beklenmedik bir ağrı, kanama veya morarma durumunda hemen doktorunuza başvurmalısınız.
İşlem Sonrası Yaşam
İşlem sonrası genellikle kısa sürede günlük yaşama dönülür. Doktorunuzun önerdiği kan sulandırıcı ilaçlar aksatılmamalıdır. Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, sigarayı bırakma ve düzenli kontrol muayeneleri tedavinin başarısını artırır.
İlaç Salınımlı Balon Tedavisinin Faydaları
İlaç salınımlı balon tedavisinin başlıca faydaları şunlardır:
- Damarınıza kalıcı bir yabancı cisim (stent) bırakmadan tedavi imkanı sunar.
- Özellikle daha önce stent takılmış ve daralma oluşan damarlar için çok etkili bir tedavi yöntemidir.
- Damarın esnekliğini korur, bu da gelecekteki olası tedaviler için avantaj sağlar.
- Açık kalp ameliyatına gerek kalmadan, kateter yöntemiyle gerçekleştirilen bir işlemdir.
İlaç Salınımlı Balon Tedavisinin Riskleri
İlaç salınımlı balon tedavisi genel olarak güvenli bir işlem olsa da, her tıbbi prosedür gibi bazı riskleri bulunur. Doktorunuz bu riskler hakkında sizi detaylı olarak bilgilendirir.
İlaç salınımlı balon tedavisinin olası riskleri şunlardır:
- Nadiren de olsa, işlem sırasında damar duvarına zarar verilebilir.
- Kateterin girdiği bölgede kanama veya morarma olabilir.
- Balonun üzerindeki ilaca veya kontrast maddeye karşı alerjik reaksiyon gelişebilir.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
İlaç salınımlı balon tedavisi sonrası herhangi bir beklenmedik durum veya rahatsızlık hissederseniz, vakit kaybetmeden doktorunuza başvurmanız çok önemlidir.
Aşağıdaki durumlarda acil tıbbi değerlendirme gereklidir:
- Göğüs ağrısı, nefes darlığı veya baş dönmesi gibi şikayetleriniz tekrarlarsa.
- Kateterin girdiği yerde şiddetli ağrı, şişlik, kanama veya sertlik hissederseniz.
- Yüksek ateş veya enfeksiyon belirtileri gelişirse.
- Bilinç kaybı veya bayılma yaşarsanız.
Referans: DCB
