Mitral Balon Valvüloplasti Nedir? Nasıl Yapılır?

Mitral Balon Valvüloplasti Nedir?

Mitral balon valvüloplasti, daralmış mitral kapağın balon yardımı ile genişletilmesi işlemidir. Bu minimal invaziv işlem anjiyografi laboratuvarında, girişimsel kardiyoloji uzmanları tarafından yapılır. İşlemin en önemli özelliği, açık kalp ameliyatına gerek kalmadan, sadece kasıktan yapılan küçük bir girişimle gerçekleştirilmesidir. İşlem sırasında genel anestezi yerine lokal anestezi uygulanır, yani hasta uyanıktır ve göğüs kafesi açılmaz. Bu sayede iyileşme süreci daha hızlı olur ve hasta kısa sürede normal yaşamına dönebilir.

Mitral Darlığı Nedir?

Mitral darlığı, kalbimizde bulunan dört kapaktan biri olan mitral kapağın daralması sonucu, kanın sol kulakçıktan (sol atriyum) sol karıncığa (sol ventrikül) geçişinin zorlaşmasıdır. Bu durum genellikle çocukluk çağında geçirilen “Akut Romatizmal Ateş” hastalığına bağlı olarak gelişir. Zamanla kalp kapağı kalınlaşır, yaprakçıkları bir arada tutan lifler kalınlaşır ve kapak yaprakçıkları birbirine yapışarak darlık oluşturur. Mitral kapakta meydana gelen bu daralma, sol kulakçıktan sol karıncığa geçmesi gereken kanın akışını engeller ve kanın akciğerlerde birikmesine neden olur.

Mitral Darlığının Belirtileri Nelerdir?

Mitral darlığı olan hastalarda çeşitli belirtiler görülebilir. En sık karşılaşılan şikayet nefes darlığıdır ve özellikle hareket sırasında belirginleşir. Hastalar genellikle çabuk yorulma, halsizlik hisseder ve çarpıntıdan yakınırlar. İlerlemiş vakalarda göğüs ağrısı, öksürük (bazen kanlı balgam), ayaklarda şişlik ve karında sıvı birikimi görülebilir. Tüm bu belirtilerin ortaya çıkması, kanın akciğerlerde birikmesiyle oluşan sıvı birikiminden (pulmoner ödem) kaynaklanır. Hastalar, özellikle merdiven çıkarken, yokuş yukarı yürürken veya ağır eşya taşırken nefes darlığı yaşadıklarını belirtirler.

Mitral Balon Öncesi Hazırlık

Mitral balon valvüloplasti işlemi öncesinde bazı hazırlıkların yapılması gerekir. İşlemden en az 6 saat önce aç kalınmalıdır. Kullanılan ilaçlar doktor kontrolünde düzenlenmeli, özellikle kan sulandırıcılar gibi kesilmesi gereken ilaçlar uygun zamanda kesilmelidir. Tüm tetkik sonuçları ve sağlık raporları işlem günü yanınızda olmalıdır. İşlem öncesinde kalbe yönelik detaylı bir değerlendirme (ekokardiyografi) yapılır. Ayrıca kan testleri, akciğer filmi ve elektrokardiyografi (EKG) gibi tetkikler de yapılabilir. İşlem öncesi işlemin ayrıntıları hakkında bilgi verilecek ve sorularınız yanıtlanacaktır. Bu aşamada, işlemle ilgili tüm merak ettiğiniz konuları sormanız önemlidir.

Mitral Balon Nasıl Yapılır?

Mitral balon valvüloplasti işlemi birkaç aşamadan oluşur. Öncelikle kasık bölgesi antiseptik solüsyonlarla temizlenir ve lokal anestezi uygulanır. Sonra kasık damarına (genellikle toplardamara) ince bir kılıf yerleştirilir. Bu kılıf içinden özel kateterler ve teller kullanılarak kalbin sağ kulakçığına ulaşılır. Kalbin sağ ve sol kulakçığı arasındaki duvar, özel bir iğne yardımıyla delinerek sol kulakçığa geçilir. Özel bir tel yardımıyla balon kateteri sol kulakçıktan sol karıncığa geçirilir. Balon, mitral kapak seviyesinde şişirilip söndürülerek (birkaç kez tekrarlanabilir) daralmış kapak genişletilir. İşlem tamamlandıktan sonra, tüm kateterler çıkartılır ve kasık bölgesine bandaj uygulanır. Bu işlem genellikle 30-60 dakika sürer ve hasta, işlem sonrası birkaç saat yatak istirahatine alınır.

Mitral Balonun Avantajları

Uygun hastalarda yapıldığında, mitral balon valvüloplastinin açık kalp ameliyatına göre önemli avantajları vardır. En önemli avantajı, hastanın genel anestezi almaması ve göğüs kafesinin açılmamasıdır. Hastalar işlem sırasında uyanıktır ve işlem sonrası yoğun bakım ihtiyacı genellikle olmaz. İyileşme süreci daha hızlı olduğundan, hastalar kısa sürede (genellikle 1-2 gün) taburcu edilir ve günlük aktivitelerine dönebilirler. Bir diğer önemli avantaj, ritim bozukluğu olmayan hastalarda, açık kalp ameliyatı ile takılan mekanik kapakların aksine, ömür boyu kan sulandırıcı ilaç kullanımına gerek olmamasıdır. Bu özellikle genç hastalarda ve kadınlarda, gebelik planlayanlarda önemli bir avantaj sağlar.

Mitral Balon İşleminin Başarı Oranı ve Süresi

Doğru hasta seçimi yapıldığında mitral balon valvüloplasti işlemlerinde başarı oranı %90’ın üzerindedir. Çoğu hastada işlem sonrası şikayetlerde belirgin azalma görülür. Bu iyileşme genellikle 5-10 yıl, bazı hastalarda ise 20 yıla kadar sürebilmektedir. Zaman içerisinde mitral kapak tekrar daralabilir, ancak gerekli olması halinde işlem tekrarlanabilir. İşlemin tekrarlanabilmesi, özellikle genç hastalarda açık kalp ameliyatını ileri yaşlara ertelemek açısından önemli bir avantajdır. Takiplerde kapağın durumu ekokardiyografi ile kontrol edilir ve gerektiğinde yeni tedavi planları yapılır.

Mitral Balon Kimlere Yapılmaz?

Mitral balon valvüloplasti her mitral darlığı olan hastaya yapılmaz. Bazı durumlarda, işlemin başarı şansı düşük veya risk oranı yüksek olabilir.

• Aşırı kireçlenmiş mitral kapağı olan hastalar
• Kalpte pıhtı oluşmuş hastalar
• Mitral darlığın yanında orta veya ileri derecede mitral yetersizliği (kaçağı) olanlar
• İleri derece kapak altı yapı bozukluğu olanlar
• İleri derecede koroner arter hastalığı olan hastalar uygun olmayabilir

Bu gibi durumlarda cerrahi tedavi tercih edilebilir. İşlem öncesi yapılan ekokardiyografi incelemesi, hastanın işleme uygun olup olmadığını belirlemede çok önemlidir. Ayrıca sol kulakçıkta pıhtı olup olmadığını kontrol etmek için transözefageal ekokardiyografi (yemek borusundan kalbin görüntülenmesi) yapılması gerekebilir.

Mitral Balon İşleminin Riskleri

Her tıbbi işlemde olduğu gibi, mitral balon valvüloplasti de tamamen risksiz değildir, ancak bu riskler genellikle oldukça düşüktür ve deneyimli bir ekip tarafından yönetilebilir. Nadir durumlarda, işlem sırasında veya sonrasında bazı komplikasyonlar görülebilir.

Örneğin, mitral kapakta fazla açılma olursa, bu durum ek tedavi gerektirebilir ve çok ender olarak acil bir cerrahi müdahale düşünülebilir. Kalbin kulakçıkları arasındaki geçici bir delik, genellikle kendiliğinden kapanır, ancak nadiren kalıcı olabilir. İşlem sırasında kalp çevresindeki zar (perikard) içinde az miktarda sıvı birikimi olabilir, bu da doktorlar tarafından hızla fark edilip tedavi edilir. Kasık bölgesinde, kateterin girdiği yerde hafif kanama, morluk veya küçük bir şişlik oluşabilir, ancak bunlar genellikle kısa sürede iyileşir. Çok nadir durumlarda, kan dolaşımıyla ilgili başka sorunlar ortaya çıkabilir, ancak bu ihtimal oldukça düşüktür.

Bu komplikasyonların çoğu, işlemi yapan ekibin tecrübesi ve hastanın durumuna uygun bir planlama ile en aza indirilir. Riskler, hastanın yaşına, genel sağlık durumuna ve diğer tıbbi koşullarına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Hekim, işlem öncesinde sizin için bu riskleri ve tedavinin faydalarını detaylı bir şekilde açıklayacak, böylece kendinizi güvende hissederek karar verebileceksiniz.

Mitral Balon İşlemi Sonrası

Mitral balon işleminden sonra, hasta genellikle serviste takip edilir. Kasık bölgesine yaklaşık 2 saat süreyle kum torbası konabilir ve bu süre içinde yatak istirahati gereklidir. İşlem sonrası bol sıvı alımı önerilir ve hastanın vital bulguları (tansiyon, nabız, ateş) düzenli olarak kontrol edilir. Herhangi bir sorun olmazsa, hasta genellikle ertesi gün taburcu edilir. Taburculuk sonrası yapılması ve yapılmaması gerekenler hakkında bilgi verilecektir. İlk kontrol muayenesi genellikle bir hafta sonra yapılır. Bu kontrol sırasında, işlemin başarısı ekokardiyografi ile değerlendirilir. Daha sonraki takipler, hastanın durumuna göre planlanır. İşlem sonrası dönemde, anormal belirti veya şikayetler olduğunda hemen bildirilmelidir.

Sonuç

Mitral balon valvüloplasti, uygun hastalarda mitral darlığın tedavisinde etkili ve güvenli bir yöntemdir. Açık kalp ameliyatına göre daha az invaziv olması, iyileşme süresinin kısa olması ve sürekli kan sulandırıcı kullanımı gerektirmemesi önemli avantajlarıdır. Bu işlem, uygun hastalarda yaşam kalitesini belirgin şekilde artırabilir ve nefes darlığı, yorgunluk gibi şikayetleri azaltabilir.

Referans: Mitral Balloon Valvuloplasty